(Bir Farkındalık Yazısı)

En son ne zaman ne hissettiğinizi düşündünüz?

Şu an, bu yazıyı okurken nasıl hissediyorsunuz?

Sizi bu yazıyı okumaya yönelten duygunuz hangisi, fark ettiniz mi?

Bu sorulara kendinizle baş başa kalarak, içtenlikle cevap verdikten sonra “duygular” üzerine farkındalığımızı artırmak, birkaç saniye durup düşünmek ve belki de en önemlisi kabul edebilmek üzerine farkındalık oluşturmayı hedefleyen içerik serisinin ilki sizleri bekliyor olacak. O halde hazırsanız başlayalım.

Sabah uyanmaya çalıştığımız andan itibaren hissetmeye başladığımız ve gün içerisinde çok fazla değişime uğrayan duygularımız aslında bizim günün sonunda yatağa nasıl girdiğimizi belirleyen en büyük etkenlerden bir tanesidir. O halde şimdi burada biraz durup düşünmek gerekebilir. Bizi yaşam tecrübemizde, uyanık kaldığımız zaman diliminde, bu denli etkileyen duyguların kaç tanesini tanıyoruz?

Korku, heyecan, üzüntü, endişe, neşe, öfke… Siz hangi duyguları eklemek istersiniz?

Araştırmalara göre üzerinde henüz görüş birliğine varılamamış olmasına rağmen “temel duygular” olarak farklı isimlerde ele alınan birçok duygu olduğu ifade edilmektedir. Örneğin Plutchik (1980); kabul, şaşırma, tiksinme, bekleme/umma, üzüntü, neşe, öfke ve korku olarak 8 adet temel duygu olduğunu belirtirken, duygu çemberi adını verdiği çarkta ikincil ve üçüncül duyguları da adlandırmıştır. (Aşağıya Plutchik (1980) tarafından oluşturulan duygu çarkını incelemeniz için bırakıyorum.)

Son zamanlarda gerek teknolojide yaşanan gelişmeler gerekse nörobilim alanında yapılan araştırmaların artmasıyla birlikte duygular konusunda yapılan çalışmalar çeşitlilik kazanmaya devam etmektedir.

Henüz isimlendirilmesinde bile tam anlamıyla netlik olmayan duyguların acaba bizlerde yansıması nasıl olmaktadır? Hissetmeye başladığımızda onları kabul etmek, anlamlandırmak, adını koymaya çalışmak bizi nasıl bir yola götürebilir?

Serinin ikinci yazısında değinmeye çalışacağımız sorular ile sizi başbaşa bırakarak yazıyı sonlandırırken; duygu farkındalığımızın yüksek olduğu günler dilerim…

                                                                    Kaynak

• Plutchik, R. (1962). Duygular: Gerçekler, Teoriler ve Yeni Bir Model. New York, NY: Random House.
• Kırmızı Canan, 2023. Pozitif ve negatif duygulanımın yenilikçi iş davranışı üzerine etkisinde öz şefkatin rolü: Karma bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi 

                                                     Eğitimci Yazar: Hatice Cücü